Nieuwe Europese rechtspraak op het gebied van vervoer voor de NMBS (DECEMBER 2019)
Zoals u weet, is er sinds enkele jaren een krachtmeting aan de gang met de NMBS en haar gerechtsdeurwaarder, het bureau MODERO, betreffende de wettigheid van de forfaitaire toeslag (van € 200,00 en vervolgens € 225,00) die wordt aangerekend aan reizigers zonder geldig vervoersbewijs. Gaandeweg heeft de NMBS in dit verband gas teruggenomen om uiteindelijk haar algemene reglementaire voorwaarden op 27/04/2018 aan te passen en deze forfaitaire toeslagen om te zetten in administratieve boetes waarvan het bedrag niet meer kan worden betwist. Voor alle inbreuken die vóór april 2018 zijn vastgesteld, blijft een betwisting echter mogelijk.
Voor deze dossiers hebben wij zojuist een beslissing van het Hof van Justitie van de Europese Unie van 7 november 2019 ontvangen, die de zaken verduidelijkt. Zo wordt uitdrukkelijk het bestaan erkend van een contractuele band tussen de NMBS en de reiziger, ook als deze zonder vervoerbewijs op de trein stapt.
Die contractuele band werd door de NMBS altijd aangevochten, omdat deze impliceert dat:
- de NMBS zich onderwerpt aan het reglement inzake onrechtmatige bedingen uitgewerkt in de artikelen VI.83 en VI.84 van het Wetboek van economisch recht;
- de verjaringstermijn overeenkomstig artikel X.49, §3 3 van het Wetboek van economisch recht tot één jaar wordt verkort.
In het licht van deze beslissing kan het onrechtmatige karakter van het beding van de NMBS niet meer worden betwist en moet het als nietig worden beschouwd.
Het Europees Hof gaat zelfs nog verder, aangezien het zwart op wit schrijft dat de nietigverklaring van het beding de rechter niet toelaat om het door een andere bepaling te vervangen of het bedrag van de schadevergoeding te matigen. Het beding is nietig en de NMBS kan niets vorderen bij wijze van boete- of interestbeding.
Gedaan dus met de compensatieaanvragen aan Modero, alleen de prijs van de vervoerbewijzen is verschuldigd. Wij hebben onze modelbrief dan ook in die zin aangepast. Zodra de modelbrief verzonden is, volstaat het om het onbetwistbaar verschuldigd gedeelte te betalen om het dossier te sluiten.
- Standardbrief voor annulatie forfaitaire toeslag NMBS
Voor de dossiers waarin reeds een verlaagde compenserende vergoeding werd betaald, lijkt het ons een ingewikkelde zaak om de terugbetaling hiervan te eisen, vooral omdat de NMBS dan waarschijnlijk voor de rechter zal moeten worden gedaagd.
