Ontmoeting met het COm + samenwerkingsprocedure (DECEMBER 2021)

Op 30/09/2021 hadden wij een ontmoeting met mevrouw Salima SEROUANE, coördinatrice van het Centrum voor Ondernemingen in moeilijkheden (COm) binnen BECI, een associatie ontstaan uit een partnerschap tussen de Kamer van Koophandel en het Verbond van Ondernemingen te Brussel. Het doel was een samenwerkingssysteem op te zetten tussen het COm en de diensten schuldbemiddeling in de dossiers van zelfstandigen.

Hier vindt u de PowerPoint die tijdens de presentatie werd gebruikt. (alleen in het Frans)

Slides C-D du 30/09 avec le CED

.

Achtergrond van het conferentie-debat

Bijna 2 jaar geleden hadden wij reeds een ontmoeting met het COm (het verslag is HIER beschikbaar), alleen waren wij er toen niet in geslaagd een doeltreffende samenwerkingsprocedure op poten te zetten door het grote aantal dossiers afkomstig van de ondernemingsrechtbank en haar KOIM, de Kamer van Ondernemingen in moeilijkheden (deze laatste hebben wij eveneens ontmoet in het kader van een gespreksconferentie - het verslag is HIER beschikbaar).

Door de coronacrisis heeft het COm te maken gekregen met een zeer grote toestroom van zelfstandigen en zag ze zich genoodzaakt haar werkwijze enigszins aan te passen. Sinds juni zien ze echter een vermindering van het aantal nieuwe aanvragen, vooral omdat veel zelfstandigen nog aan het infuus liggen van subsidies en premies. Iedereen verwacht een golf van ondernemingen in moeilijkheden en faillissementen tegen januari 2022, wanneer de verschillende steunmaatregelen zullen aflopen.

Om zo goed mogelijk voorbereid te zijn op deze golf van aanvragen, wil de nieuwe COm-coördinatrice de banden en de samenwerking versterken met andere actoren die steun verlenen aan zelfstandigen in moeilijkheden. Het doel is niet om alles zelf te doen, maar om een efficiënt netwerk van deskundigen uit te bouwen, zodat de persoon in moeilijkheden naar de juiste organisatie kan worden doorverwezen. In dit verband deed zij dezelfde vaststelling als in 2019: sommige zelfstandigen hebben uitgebreidere en meer omvattende hulp nodig dan wat het COm kan bieden en in die gevallen kan de tussenkomst van een dienst schuldbemiddeling een aanvullende oplossing zijn.

Om die reden heeft zij opnieuw contact opgenomen met diverse diensten en heeft zij de samenwerking met de Dienst Schuldbemiddeling van het OCMW Brussel-Stad verder uitgediept. Het doel van de vergadering van vandaag is deze samenwerking te versterken en de procedure uit te breiden naar alle diensten schuldbemiddeling die dat wensen.

.

Organisatie van het COm

Het COm is niet de enige entiteit van de Kamer van Koophandel (BECI) waarop zelfstandigen of ondernemingen een beroep kunnen doen. Er bestaat immers specifieke steun voor alle fasen van het professionele parcours van een zelfstandige of bedrijfsleider.

• In de eerste plaats op het niveau van "preventie", om kandidaat-ondernemers of -zelfstandigen te helpen bij hun zoektocht naar de juiste informatie alvorens van start te gaan.
• Verder is er de "starters" unit die nieuwe zelfstandigen of ondernemingen adviseert en ondersteuning biedt bij de opstart via de Beci Starter Academy.
• Het COm in geval van moeilijkheden.
• De dienst "overdracht" voor zelfstandigen of ondernemingen die hun activiteit willen beëindigen en op zoek zijn naar een overnemer voor hun activiteit.
• Ten slotte is er de "heropstart" unit die gefailleerde ondernemers doorverwijst naar een Brusselse dienst die hen kan helpen om er weer bovenop te komen.

In het bijzonder wat het COm betreft, werd de manier waarop mensen worden onthaald onlangs aangepast. Vóór de crisis hadden aanvragers recht op een beperkt aantal individuele gesprekken. Sinds het najaar van 2020 worden zij opgevangen in groepssessies onder leiding van een team van drie deskundigen. Deze nieuwe formule biedt verschillende voordelen:

• De 3 deskundigen, een accountant, een jurist en een managementspecialist, bereiden elk dossier voor via enkele opzoekingen op basis van het ondernemingsnummer en nemen de situatie van de onderneming onder de loep. Zo krijgt de ondernemer niet alleen een antwoord op zijn specifieke vraag, maar ook een hele reeks adviezen over hoe hij problemen kan oplossen, waaraan hij misschien nog niet had gedacht.
• Deze groepssessies sluiten bovendien goed aan bij de realiteit van het ondernemen, namelijk de noodzaak van het werken in een netwerk.
• Tenslotte kan het feit dat men zijn moeilijkheden bespreekt met anderen die zich in dezelfde situatie bevinden een heilzaam effect hebben. Sommigen werden hierdoor in eerste instantie misschien wat afgeschrikt, maar over het algemeen kon deze methode bij de eerste deelnemers op heel wat bijval rekenen.

Deze groepsworkshops vinden plaats op dinsdagmiddag van 14.00 tot 16.00 uur. Om u in te schrijven, kunt u contact opnemen op het nummer 02/533.40.90 of een e-mail sturen naar ced@beci.be met vermelding van het ondernemingsnummer van de zelfstandige of dat van de onderneming waarvan hij bedrijfsleider is, zodat de eerste opzoekingen kunnen verricht worden.

Een individuele afspraak is nog steeds mogelijk indien de aanvrager een zeer specifieke vraag heeft, maar dat blijft de uitzondering. De individuele raadplegingen vinden momenteel online plaats op donderdagochtend, tussen 7.30 en 9.30 uur.

Indien het probleem niet kan worden opgelost tijdens de eerste sessie, kan men de zelfstandige in moeilijkheden verschillende vormen van aanvullende bijstand aanbieden:

• Een afspraak met de specialist van het COm inzake financieringskwesties.
• Hulp bij de aangifte van faillissement.
• Een afspraak met de jurist van het COm om juridische of administratieve kwesties te bespreken.
• Een afspraak met de specialist van het COm inzake management en bedrijfsstrategie.
• Mentale coaching; indien nodig kan de ondernemer in contact worden gebracht met de vereniging "Un pass dans l’Impasse" (8 gratis sessies met een psycholoog).
• Een sessie met de subsidiespecialist van het COm, ook hier gaat het om groepssessies die op vrijdag worden georganiseerd.
• Verder werd een samenwerkingsverband opgezet met 15 advocaten van de balie van Brussel, die snel kunnen worden aangesteld en de zelfstandige pro deo kunnen bijstaan voor de aangifte van faillissement of elke juridische kwestie waarvoor de tussenkomst van een advocaat vereist is.

.

Samenwerking tussen de diensten schuldbemiddeling/sociale diensten en het COm

Het doel van de in te richten samenwerking bestaat erin dat elk van de partijen de zelfstandige in moeilijkheden kan bijstaan in het eigen expertisedomein. Daarbij is het de bedoeling dat dubbel werk wordt vermeden en dat de zelfstandige door het proces wordt geloodst zonder dat de ingewonnen informatie tussen de verschillende stadia en afspraken verloren gaat.

Het idee is om te werken op basis van een formulier waarop alle relevante informatie over de situatie van de zelfstandige wordt verzameld. Dat moet de verschillende diensten in staat stellen om voort te bouwen op het reeds verrichte werk en de reeds ingezamelde gegevens te benutten.

Formulier voor informatie-uitwisseling

Op dit formulier kruist u de vakjes aan die van toepassing zijn, of vult u de lege velden in indien u over de gevraagde informatie beschikt. Er zijn niet echt verplichte velden, hoewel het sterk wordt aanbevolen om ten minste de contactgegevens van de zelfstandige en zijn/haar ondernemingsnummer in te vullen. Indien de zelfstandige een bedrijfsleider is zonder ondernemingsnummer, vult u het ondernemingsnummer in van de onderneming waarin hij/zij actief is, zodat de deskundigen reeds vóór de afspraak de gebruikelijke opzoekingen kunnen doen.
Het formulier is opgemaakt alsof de zelfstandige door een dienst schuldbemiddeling naar het COm wordt doorverwezen, maar de andere richting is eveneens mogelijk.

In het tweede geval raden wij het COm aan om de zelfstandige eerst door te verwijzen naar het Steunpunt Schuldbemiddeling, aangezien sommige diensten specifieke toegangsvoorwaarden hanteren en wij weten welke dienst aanvaardt om zelfstandigen te helpen en welke niet.

Het formulier moet naar het COm worden gemaild zodat zij zich kunnen voorbereiden op de afspraak. Vanwege de eisen van de AVG is het raadzaam om het ook af te drukken en "voor akkoord" te laten ondertekenen door de zelfstandige, en hem vervolgens een kopie te geven. Ook in de andere richting zal het COm er de voorkeur aan geven om het formulier per mail naar de schuldbemiddelaar te sturen, om verlies van gegevens te voorkomen. Zodra het formulier per mail is ontvangen, neemt het COm opnieuw contact op met de zelfstandige om hem uit te nodigen voor een groepssessie of voor een individueel gesprek indien het geval echt heel specifiek is.

Indien het gaat om een "eenvoudige" juridische kwestie in het dossier van een zelfstandige, vragen wij de bemiddelaars om eerst contact op te nemen met het Steunpunt Schuldbemiddeling, dat tijdens de lockdown enige ervaring heeft opgedaan op dit vlak. Ter herinnering: de permanentie is tijdens de kantooruren te allen tijde toegankelijk voor professionelen. Particulieren kunnen bij ons alleen op woensdag- en vrijdagnamiddag terecht.

Als het probleem onze expertise te boven gaat, zullen wij u doorverwijzen naar het COm of hen zelf de kwestie voorleggen en laten onderzoeken of een uitgebreidere bijstand aangewezen is.

.

Andere besproken punten

In de loop van het gesprek werden nog drie andere interessante punten aan de orde gesteld:

1° De problematiek van gedetineerde of ex-gedetineerde zelfstandigen. Van de 33 diensten voor schuldbemiddeling in Brussel zijn er 2 specifiek gericht op gedetineerden of ex-gedetineerden met een overmatige schuldenlast. Zij krijgen soms te maken met zelfstandigen of voormalige zelfstandigen die het beheer van hun zaak volledig uit het oog zijn verloren en niet meer weten waar zij aan toe zijn of wat zij moeten doen.

Hoewel er voor dergelijke gevallen geen enkele regeling is voorzien, zou het COm in principe in staat moeten zijn deze mensen te helpen met vragen over hun statuut als zelfstandige. Indien meerdere personen in deze situatie zich aandienen, zou het COm eventueel een specifieke groepssessie kunnen organiseren. In ieder geval worden de betrokken diensten schuldbemiddeling verzocht om contact op te nemen met het COm en de specificiteit van het dossier duidelijk te communiceren.

2° Een andere kwestie die is aangekaart is die van de schijnzelfstandigen, personen die denken dat zij een arbeidsovereenkomst hebben ondertekend, maar die in feite vennoten van de onderneming zijn geworden, en dus zelfstandige, waardoor de schijnwerkgever heel wat werkgeversbijdragen uitspaart.

De deelnemers hebben over dit onderwerp 4 interessante links gedeeld naar aanleiding van de gesprekken van vanochtend:

• Op deze pagina wordt duidelijk uitgelegd hoe en aan de hand van welke criteria de aard van de arbeidsrelatie - loontrekkende of zelfstandige - kan worden vastgesteld.

• Via deze link kunt u de Administratieve Commissie ter regeling van de Arbeidsrelatie laten beoordelen of een bepaalde arbeid wordt verricht in het kader van een arbeidsovereenkomst (gezagsverhouding) of in het kader van een statuut als zelfstandige. De partijen vullen het formulier in waarin de arbeidsrelatie wordt beschreven en de Commissie formuleert haar antwoord, namelijk of er sprake is van een statuut als loontrekkende of als zelfstandige.

• Op deze website kunt u een klacht indienen, bijvoorbeeld voor "zwartwerk" of problemen op het vlak van de uitbetaling van lonen. Het is belangrijk om u er goed van te vergewissen dat de betrokken zelfstandige akkoord gaat met deze demarche, die immers een grote invloed kan hebben op zijn relatie met zijn schijnwerkgever.

• In september heeft minister Dermagne een breed platform voor burgerparticipatie gelanceerd om getuigenissen van zelfstandigen te verzamelen over diverse thema’s zoals gezondheid en veiligheid, of andere terugkerende kwesties in verschillende sectoren.

3° Wij zullen eind 2021 opnieuw contact opnemen met het COm om dit samenwerkingsproces te evalueren en eventueel te verbeteren. Aarzel niet om ons uw opmerkingen (positief of negatief) te sturen, alsook de problemen te melden waarmee u eventueel te maken kreeg.